Facebook olmanin dayanilmaz hafifligi

Aslinda tarih hep tekerrürden ibaret. Internet icinde böyle.

Facebook denildiginde sektördeki herkes sigarasindan bir nefes cektikten sonra, “Facebook’un bu kadar cabuk ve hizli büyüyecegini kim tahmin edebilirdi” der. Ondan sonra da 2007’in Agustos ayina kadar Türkiye’de de az taninan Facebook’un bu kadar cabuk yükselip, Google ayarindan bir internet devi olmaya hizli adimlarla gitmesinin arkasindaki nedenler hakkinda fikir yürütür.

Yakindan bakildiginda, bunu belirli araliklarla hep görüyoruz: Doksanli senelerde AOL ve Yahoo denilince akan sular dururdu. Ondan sonra Google cikti. Yine akan sular durdu. Dengeler degisti. Simdi sira Facebook’ta.

Önce biraz verileri hatirlayalim.

Facebook’un aylik aktif kullanici sayisi 400 milyon.
Bunlardan 100 milyonu cep telefonlari üzerinden her ay Facebook’a baglaniyor.
Aktif kullanici bir ay icinde siteye en azindan bir giris yapan kullanici olarak tanimlanmis.
Hedef 2011 sonuna kadar 1 milyar aktif kullanici.
Aylik kullanim süresi kullanici basina 55 dakika.
En cok takip edilen Fan sayfalari Michael Jackson ve Vin Diesel (evet, Vin Diesel, yanlis okumadiniz).
Sadece Farmville gibi bir oyunun 80 milyon kadar kullanicisi var.

Türkiye hizli bir süre icinde ABD ve Ingiltere’den sonra 3. siraya oturmustu ama Nisan basi itibariyla 4. siraya düsmüs. 3. Siranin yeni sahibi ise Endonezya olmus. Bu siralama daha cok degisir.

Bu gidisle Facebook bugünden itibaren reklam konusunda Google’a bir rakip oluyor. Yurt disindaki büyük sirketlerin online reklam bütcelerinde ciddi paylar Facebook icin ayrilmaya baslandi. Facebook 1 milyar aktif kullaniciya dogru yol alirken, bu reklam bütcesi payinin ne kadar artacagini tahmin etmek güc degil. Nisan 22’de “yeni” Facebook geliyor. Özellikle Facebook connect ile ilgili ciddi degisiklikler var. Bu degisimin gelir modeline yeni bir ivme katacagi simdiden cok belli.

2011’e kadar Facebook’un borsaya kayitli bir sirket olacagi, bugünden belli. Oradan gelen milyarlar ile, cok yeni ve bugün acisindan sofistike diyebilecegimiz reklam formatlari gelecek. Bugün itibariyle, bazi alanlarda rakipsiz reklam formatlarini sunuyor, mesela “engagement ads” denilen, reklamin icine gömülmüs bir aktivite dügmesi ile, reklami okuyan kullanicilarin bir aksiyon almasini sagliyorsunuz (ya “begendim” veya “takipcisi olmak istiyorum” gibi).

Google’in karsina bir rakip gelmesini, tekel’i sevmeyen herkes gibi, bende son derece sempatik buluyorum. Bu Google’da yeni servislere dogru sürekleyecek. Heyecanla izlemeye devam edecegiz.

Son olarak, Facebook tarafindan akredite olmus bir ajanslar grubu var. Buradaki ajans sayisi su an tüm dünyada 50yi gecmiyor. Türkiye’den bir tane var – Promoqube. Türkiye’de internet sirketleri artik Facebook icin bütce ayirmaya basladi. Bunun cok dogru bir hareket oldugunu düsünüyorum. Bu yolda destekleyen daha fazla ajanslar olsa, sektör olarak dünyadaki 4. siramiza yakisir bir sekilde, daha hizlica yol alirdik.

Facebook ama hala bir Amerikan sirketi. Amerikada 130-140 milyon kullanicisi olmasina ragmen, 1200 calisaninin en azindan 1000 tanesi Silicon Valley’de. En büyük 4. ülke Türkiye’de eleman sayisi sifir. Dünya’nin Amerika’dan yöneticilegine inaniyorlar. Büyüme hizi böyle büyük oldugu sürece, hic sorun degil. Isterseniz Uganda’dan da yönetirsiniz. Ama büyüme hizi azalmaya basladiginda, bu nasil olur, bilemem.

2010-2015 dönemi Facebook dönemi. Simdiden tarih yaziyorlar.